Promocja i reklama usług medycznych i specjalistów jest w Polsce pod prawną kontrolą. Ważna jest także sama etyka marketingu medycznego. Lekarze nie mogą reklamować wprost siebie i swojej działalności w taki sposób, aby podkreślać zalety swojego gabinetu i zachęcać ludzi do płacenia za usługi. Według Kodeksu Etyki Lekarskiej, lekarz powinien tworzyć swoja opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy. W dzisiejszym świecie, ścisłe przestrzeganie tych reguł niestety nie jest możliwe. Lekarze muszą dać się poznać potencjalnym pacjentom, co nie oznacza, że prowadzone działania są niezgodne z prawem. Marketing może polegać na budowaniu wizerunku i dobrej opinii w sposób nie tylko współgrający z prawem, ale uwzględniającym zasady etyki.
Dyskusja o możliwości promocji gabinetów, klinik i lekarzy toczy się od dawna. Z jednej strony mówi się o tym, że lekarz to zawód o szczególnym znaczeniu społecznym, co oczywiście jest prawdą. Z drugiej jednak strony, nowoczesne technologie oraz coraz bardziej konsumenckie podejście pacjentów do opieki medycznej nie pozwalają na spokojne „dryfowanie” po rynku usług medycznych i pozwolenie pacjentom na długie i żmudne poszukiwania.
Obecność marketingu w usługach medycznych jest dzisiaj faktem. Dlatego jest warta dyskutowania choćby dlatego, że w tym samym czasie, promocja suplementów diety czy olejków leczniczych często odbywa się poza jakąkolwiek kontrolą wprowadzając pacjentów w błąd. Etyczne informowanie pacjentów o swojej działalności oraz konsekwentne budowanie swojego wizerunku leży w interesie pacjentów. To w internecie najczęściej szukają informacji o lekarzach ze swojej okolicy.
Abstrahując od odpowiedzialności prawnej, która w przypadku tego zagadnienia nie jest do końca oczywista i wiele działań reklamowych wydaje się faktycznie nie wpisywać się w ten zakaz warto jednak zastanowić się nad tym jak prowadzić działania marketingowe w sposób etyczny? Czego unikać?
Prawdziwa opinia na wagę złota
Internauci, odbiorcy czyli Twoi klienci / pacjenci szybko wyczuwają fałsz. Staraj się o pozytywne opinie, proś pacjentów o wystawianie ich w takich miejscach jak Google Plus, portal ZnanyLekarz.pl czy profil na Facebooku. Możesz także mieć na swojej stronie WWW system wystawiania opinii. Unikaj jednak pisania ich samodzielnie lub z pomocą zatrudnionych osób. Etyka marketingu medycznego na pierwszym miejscu stawia uczciwość.
Z pewnością masz wielu zadowolonych pacjentów, którzy na Twoją prośbę, chętnie wystawią opinię w sieci. Niektóre systemy opinii pozwalają na odpowiedź po stronie opiniowanej osoby. Jeśli poczujesz się pokrzywdzony niesprawiedliwą Twoim zdaniem opinią, unikaj wpadania w gniew i nie okazuj negatywnych emocji. Zamiast tego, rzeczowo przedstaw swój punkt widzenia, ewentualnie zaproponuj rekompensatę. W ten sposób nie tylko zachowasz się w sposób etyczny, ale także pokażesz się pacjentom jako osoba godna zaufania.
Nie promuj konkretnych leków i preparatów medycznych
Jako lekarz masz obowiązek rzetelnie i zgodnie z wiedzą lekarską przepisywać leki pacjentom. Czasem, niektórzy lekarze dają zbyt wyraźnie odczuć pacjentom, że przepisywany lek jest bardzo chwalony lub zbyt dokładnie opisywane są jego zalety. Jeszcze w latach 90-tych i na przełomie tysiąclecia lekarze promujący firmę farmaceutyczną tak bardzo nie razili. Byli „na dorobku” jak cała Polska. Ale dziś takie praktyki są co najmniej moralnie mętne i na pewno nieetyczne. Uważaj z nadmiernym sugerowaniem leków od konkretnych producentów.
To może być bardzo wyraźny sygnał dla pacjenta, że być może ma do czynienia z lekarzem, który czerpie profity z przepisywania lub zalecania konkretnego lekarstwa. Naprawdę nie warto narażać w ten sposób swojej reputacji. Bezstronność wobec leków jest najlepszą wskazówką etyczną odnośnie tego jak najlepiej działać w tej kwestii
Unikaj dyskryminacji
Pewna osłona neutralności jest dla zawodu lekarza bardzo ważna. Żaden pacjent, bez względu na kolor skóry, płeć, preferencje seksualne, przekonania religijne czy polityczne nie powinien poczuć się gorzej potraktowany lub dyskryminowany. I nie chodzi tu wyłącznie o odnoszenie się do pacjentów w bezpośrednim kontakcie, za drzwiami gabinetu. Etyka marketingu lekarskiego i jakiegokolwiek nakazuje całkowitą poprawność polityczną.
W swoich działaniach marketingowych, publikowanych postach w social mediach, artykułach na blogu czy też publikacjach, lekarz powinien zachować daleko posuniętą neutralność i czasem, nawet wbrew swoim osobistym odczuciom, powstrzymać się od pokazywania swoich poglądów. Wysoki profesjonalizm jest zawsze ceniony przez pacjentów i pozytywnie przez nich oceniany.
Nie strasz pacjentów w swoich publikacjach
Zbyt drastyczne odnoszenie się do konsekwencji zdrowotnych niektórych zaniedbań względem swojego zdrowia i namawianie w ten sposób do poddawania się drogim badaniom czy testom nie jest etyczne. W swoich publikacjach staraj się pisać rzeczowo o zagrożeniach zdrowotnych związanych z Twoją specjalizacją lekarską oraz szerokich możliwościach ich rozwiązywania.
Unikaj straszenia pacjentów konsekwencjami zaniedbań lub braku badań, ponieważ w ten sposób stawiasz ich pod przymusem swojego własnego lęku. Może do pewnego stopnia taki sposób działania jest skuteczny i skłoni pacjentów do konkretnych działań. Jednak zawsze miej na uwadze możliwość, że ktoś przypnie Ci łatę, że jako lekarz zarabiasz na ludzkim strachu. A chyba nie o to Ci chodzi.
Unikaj stawiania konkurencji w złym świetle
Oczernianie konkurentów, podkreślanie ich złej pracy nie jest etyczne w żadnym zawodzie. Tym bardziej nie przystoi lekarzowi. Nie wymaga to dużego wysiłku. Po prostu nie komentuj działań swoich konkurentów, nie oceniaj wybranego przez nich sposobu leczenia i w żadnym wypadku – ani osobiście ani w swoich publikacjach, nie wypowiadaj się w negatywnym świetle o innych lekarzach czy placówkach medycznych.
Nie porównuj cen, zakresu usług czy jakości obsługi. Zajmij się wyłącznie swoim gabinetem i staraniami, aby zechcieli go odwiedzać pacjenci.
Unikaj pisania o sobie i swoim gabinecie w samych superlatywach
I nie chodzi tu o to, abyś w swoich publikacjach ganił lub krytykował sam siebie. Chodzi o rzeczowość i profesjonalizm w opisywaniu rzeczywistości. Unikaj chwalenia samego siebie, swoich usług i gabinetu. Nie możesz robić tego wprost zgodnie z prawem, a nawet jeśli będzie Ci się to zdarzało – nie przysporzy Ci to sympatii i zaufania od pacjentów, ponieważ będzie brzmiało nieskromnie (a pewnej dozy skromności jednak większość pacjentów oczekuje od lekarza) oraz zbyt natarczywie. Postaraj się natomiast o to, aby pacjenci wypowiadali się o Tobie w samych superlatywach.
Pacjenci są bardzo wyczuleni na nieetyczne praktyki lekarskie. Działa to na zasadzie myślenia analogicznego. Najlepiej zobrazuje to pytanie: czy lekarz, który prowadzi marketing w sposób nieetyczny nie będzie w ten sam sposób działał w swojej praktyce lekarskiej.
Zdecydowana większość lekarzy doskonale zdaje sobie sprawę z konieczności etycznego promowania swojego gabinetu. Dlatego powinni zwracać na to szczególną uwagę, podczas wybierania agencji marketingowej, która zajmie się promocja Twojej placówki.
Źródła i inspiracje