Realizacja, czas oczekiwania oraz koszty i poziom usług medycznych wzbudzają wiele dyskusji i kontrowersji. Trudno jest przygotować państwowy system, który będzie odpowiadał potrzebom wszystkich pacjentów. Leczenie na NFZ wielokrotnie wiąże się z długim oczekiwaniem na konsultację specjalisty. Wiąże się też z oczekiwaniem na badanie, a wygląd niezmodernizowanych szpitali i gabinetów lekarskich może wręcz odstraszać.
Zdalne usługi medyczne – czym są
Z uwagi na potrzeby pacjentów i niewydolność służby zdrowia rozwinęły się usługi prywatnej medycyny. Za opłatą oferują wizyty u specjalistów, przyspieszone badania, dostęp do nowoczesnego sprzętu i wyremontowanych gabinetów i sal. Konkurencja między usługami w medycynie prywatnej jest jednak spora. A realizacja wpływająca na zdalne usługi, w tym pośpiech czy pandemia wymusiły także na lekarzach i placówkach działających prywatnie rozwijanie się telemedycyny. Usługi zdalne spokojnie można realizować w niektórych specjalnościach. Teleporada jest rozwiązaniem dla osób, które nie mogą stawić się w gabinecie lekarskim. Osoby te potrzebują np. na szybko uzyskać e-receptę czy zwolnienie z pracy na skutek choroby. A jak promować zdalne usługi medyczne i jacy lekarze mogą je realizować?
Jacy lekarze powinni pracować zdalnie?
Zdalnie może pracować praktycznie każdy lekarz, szczególnie na etapie rejestracji pacjenta, określenia terminu wizyty i wstępnej konsultacji. Zdalną konsultację może wykonać praktycznie każdy lekarz, który ma przed sobą wyniki badań, historię choroby czy np. ciąży i ten, który nawiązał telefoniczny kontakt z pacjentem i przeprowadzi szczegółowy wywiad.
Oczywiste jest, że zdalnie nie wyleczy nas stomatolog, chirurg czy ortopeda. Ale już gastrolog czy lekarz internista może zrealizować zdalną teleporadę. Niekiedy może to zrobić praktycznie tak samo, i wskazać identyczne zalecenia, jakie wydałby w przypadku wizyty stacjonarnej.
Medtechy w Polsce
W Polsce coraz więcej firm to tzw. medtechy, które zajmują się rozwijaniem technologii medycznych. W raporcie Digital Health opracowanym przez Fundację Startup Poland, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz firmę Roche znajdują się informacje, że skupiają się one w głównej mierze na kardiologii (31%) i psychiatrii (23%). Jest więc nadzieja, że ich osiągnięcia pozwolą na jeszcze lepsze diagnozowanie i leczenie zdalne.
Zdalne usługi medyczne – korzyści
Już sam sposób realizacji zdalnych usług w medycynie może być prowadzony na różne sposoby:
Zapisywanie na wizyty
Lekarze praktycznie wszystkich specjalizacji mogą zapisywać zdalnie pacjentów na wizyty i badania. W niektórych przypadkach należy w sposób tradycyjny zadzwonić do gabinetu i zapisać się na wizytę lub badanie. W przypadku innych można skorzystać do tego ze specjalnych portali. Dodatkowo serwisy te przedstawiają sylwetkę konkretnego lekarza i opinie o nim czy o wybranej placówce medycznej.
Kwalifikacja do dalszego leczenia
Niektórzy lekarze w formie teleporady mogą wykonywać wstępne konsultacje dotyczące przyszłego leczenia. Na przykład lekarze medycyny estetycznej, chirurdzy plastycy, chirurdzy ogólni, dermatolodzy, a nawet ginekolodzy.
Część specjalistów z powodzeniem może wdrożyć leczenie zdalne np. poprzez przepisanie leków, zlecenie badań. Może się także odbyć udzielanie porad co do stylu życia, czy wydanie zaleceń poprawiających stan i samopoczucie pacjenta i należą do nich np. lekarze dietetycy, diabetolodzy, gastrolodzy, interniści, lekarze rodzinni, dermatolodzy.
Grupa specjalistów może także prowadzić konsultacje na podobnym poziomie jak w przypadku wizyty stacjonarnej. Należą do nich psycholodzy, lekarze psychiatrii czy terapeuci np. uzależnień. Specjalista lub lekarz może odbyć z pacjentem sesję, przepisać leki, wystawić zwolnienie, wydać specjalne zalecenia. Są to zatem takie same działania, jakie wchodziłyby w zakres tradycyjnej wizyty.
Jakie usługi można bez problemu realizować zdalnie?
Teleporada – po wdrożeniu w gabinecie lekarskim czy większej placówce medycznej rozwiązań z zakresu medycyny zdalnej można swobodnie konsultować pacjentów, poprzez wywiad i rozmowę telefoniczną i z użyciem komunikacji wideo. Podczas teleporady lekarz powinien znajdować się w gabinecie lekarskim, lub w miejscu, które zapewni jemu i pacjentowi prywatność.
Teleporada zapewnia pacjentowi takie same prawa jak w przypadku klasycznej wizyty stacjonarnej. Do wizyty online w zasadzie należy przygotować się podobnie jak do stacjonarnej.
Zdalne L4 – to rozwiązanie, z którego korzystano już o wiele wcześniej zanim pandemia spowodowało upowszechnienie się zdalnych teleporad. Lekarz podczas teleporady wystawi zwolnienie elektroniczne, jeżeli na podstawie wywiadu uzna, że wymaga tego stan pacjenta. Zwolnienia elektroniczne dostępne są w Polsce od 1 grudnia 2018 roku.
Dzięki ich powstaniu znacznie ograniczono czas i zautomatyzowana proces przesyłania zwolnień lekarskich do pracodawców i ZUSu. Zdalne L4 można otrzymać zarówno w przypadku stacjonarnej wizyty jak i teleporady.
E-recepta – dopóki pacjenci otrzymywali papierowe recepty nie dostrzegali korzyści jakie mogą płynąć z ich elektronicznych wersji, których jednak jest bardzo dużo. Elektroniczna wersja recepty przesyłana jest na maila, a jej numer na telefon, dzięki czemu receptę ma się zawsze przy sobie. Do jej zrealizowana potrzebny jest jedynie specjalny kod oraz pesel pacjenta. Dzięki temu nie ma konieczności posiadania przy sobie papierowej wersji recepty, którą możną było zapomnieć zabrać z domu, zniszczyć, zgubić, co zmuszało do ponownego zwrócenia się do lekarza. Jest to więc zdecydowanie ekonomiczne, ekologiczne i praktyczne rozwiązanie.
Czy model telemedycyny się przyjmie?
Raport Procontent Communication wykazał, że 70% respondentów uznaje, że teleporada ma dla nich praktycznie taką samą wartości jak wizyta stacjonarnie w gabinecie.
To bardzo ważny wskaźnik, który uzasadnia nie tylko częściowe pozostanie przy teleporadach po pandemii. Potwierdza również, że niosą one ze sobą wiele zalet dla pacjentów. Wśród nich znajduje się m. in.
- oszczędność czasu,
- zmniejszenie stresu samą wizytą w gabinecie, która zamiast tego odbywa się w przyjaznym, domowym środowisku,
- skrócenie czasu reakcji medyka w przypadku groźnych sytuacji,
- lepszą automatyzację usług, dzięki wystawianiu online recept czy zwolnień lekarskich, które trafiają bezpośrednio do pracodawcy.
Podobnie jest z lekarzami. Uzasadniona teleporada zamiast wizyty stacjonarnej pozwala na lepsze zorganizowanie harmonogramu przyjęć, dokładny wgląd w historię choroby pacjenta, mniej pracy papierkowej i oszczędność czasu.
Porady z zakresu telemedycyny realizują duże centra medyczne, jak i mniejsze gabinety specjalistów. Po części zmiany te wymusiła pandemia koronawirusa, kiedy to wiele osób znajdowało się na kwarantannie i nie mogłoby skorzystać stacjonarnie z usług specjalistów.
Możliwość wykonania usług z zakresu telemedycyny to ukłon w stronę pacjentów. A także sposób na wyprzedzenie konkurencji i lepsze utrzymanie klientów, którzy w czasie izolacji poszukiwali zdalnych usług. Pandemia koronawirusa może trwać jeszcze długo. Podobnie może być z usługami medycyny zdalnej, które na stałe wejdą do naszej rzeczywistości.
